Migrena - informacje, porady, aktualności

Hormony i migreny

Migrena występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Choć bóle migrenowe są tak samo częste u młodych dziewcząt, jak u chłopców, to liczba dziewcząt dotkniętych tą chorobą rośnie gwałtownie po rozpoczęciu menstruacji. Wydaje się jasne, że określone zmiany hormonalne pojawiające się u dziewcząt w wieku dojrzewania i pozostające przez całe dorosłe życie mają związek z wywoływaniem i częstotliwością ataków migrenowych u kobiet.

Badanie, które wykazało, że 60 proc. kobiet cierpiących na migrenę łączy ataki z cyklem menstruacyjnym potwierdza związek między zmianami hormonalnymi, a migrenowymi bólami głowy. Ataki mogą następować kilka dni przed lub w trakcie menstruacji. Są kobiety, u których ból głowy pojawia się również w połowie cyklu, w czasie owulacji. Poziomy estrogenów wahają się przez cały okres trwania cyklu menstruacyjnego. Zazwyczaj bóle głowy występują w połączeniu ze spadkiem poziomu estrogenów. Niewiele kobiet (poniżej 10 proc.) miewa bóle głowy wyłącznie podczas miesiączki. Dlatego u większości kobiet hormony są tylko jednym z wielu czynników wyzwalających.

Triptany są terapią pierwszego rzutu w leczeniu ostrych ataków migreny powiązanych z menstruacją. Leki te należy zażywać we wczesnej fazie ataku i w razie konieczności powtarzać. Jeżeli ataki są możliwe do przewidzenia, można rozpocząć krótkotrwałą terapię zapobiegawczą na dzień lub dwa przed spodziewanym bólem głowy. Niesteroidowe leki przeciwzapalne, które można stosować przez 5 do 7 dni przed i w czasie menstruacji, mogą zmniejszać częstotliwość bólów głowy oraz łagodzić bóle miesiączkowe. Korzystna może być także stabilizacja poziomu hormonów za pomocą plastrów lub pigułek estrogenowych przyjmowanych w tygodniu, w którym przypada miesiączka. Codzienne zażywanie triptanów przed i w czasie miesiączki może również zmniejszać bóle głowy. Jeżeli utrzymują się częste bóle głowy, konieczna może być codzienna terapia zapobiegawcza przez cały miesiąc.

Doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na częstość występowania migreny. Było to powszechniejsze dziesięć lat temu i wcześniej w związku z wyższą zawartością estrogenów w pigułkach antykoncepcyjnych. Niektóre z obecnie sprzedawanych pigułek trójfazowych mogą również nasilać migrenę. W dzisiejszych czasach możliwe jest różnorodne działanie w związku z dostępnością pigułek antykoncepcyjnych, plastrów przezskórnych, czy pierścieni dopochwowych. Dla niektórych kobiet jest ono korzystne, dla innych nie, a jeszcze u innych wywołuje pogorszenie migren. U pewnych kobiet stosowanie pigułki, plastra lub pierścienia przez trzy lub cztery kolejne cykle bez żadnych dni przerwy może pomóc zmniejszyć liczbę migren menstruacyjnych z 12 do trzech lub czterech.

Ciąża również wpływa na migrenę. Niektóre kobiety zauważają u siebie całkowity zanik, rzadsze występowanie lub łagodniejszy przebieg ataków migreny w trakcie ciąży. Z kolei u innych ataki albo ulegają pogorszeniu, albo pozostają niezmienione.

Gdy zbliża się menopauza, poziomy estrogenów mogą podlegać większym wahaniom wywołując zwiększenie liczby ataków migreny. Codzienna terapia zapobiegawcza może być znowu konieczna, jeżeli bóle głowy są częste, a miesiączki nieregularne. Kobiety, które przechodzą naturalną menopauzę mogą mieć mniej problemów z bólami głowy niż kobiety po histerektomii. U wielu kobiet stosowanie estrogenowej terapii zastępczej bez przerw pomaga ograniczać dolegliwości migrenowe. Należy stosować najniższą skuteczną dawkę. Estrogeny syntetyczne (produkowane laboratoryjnie) oraz plastry stosowane na skórę mogą być tolerowane lepiej niż produkty zawierające Premarin®. Nie przeprowadzono szczegółowych badań wpływu produktów zawierających naturalne hormony roślinne na bóle głowy. Leki progesteronowe rzadko wywierają wpływ na migrenę.

Decyzja o stosowaniu pigułki antykoncepcyjnej lub hormonalnej terapii zastępczej powinna uwzględniać typ migreny, palenie tytoniu i inne czynniki medyczne, takie jak wysokie ciśnienie krwi. U niektórych kobiet stosowanie terapii hormonalnych może zwiększać ryzyko poważnych konsekwencji medycznych. Należy to przedyskutować ze swoim lekarzem w celu rozważenia korzyści i ryzyka.