Migrena - informacje, porady, aktualności

Czynniki wywołujące migrenę

Czynniki te można podzielić na kilka grup: czynniki psychiczne, czynniki endogenne, czynniki wchłaniane, czynniki środowiskowe oraz pozostałe, które ciężko zakwalifikować do jednej z tych grup.

Czynniki psychiczne

Do czynników psychicznych zalicza się głównie stres wynikający z dzisiejszego tempa życia, napięcie może być także spowodowane sytuacjami losowymi. Osoby cierpiące na zespół wypalenia zawodowego, żyjące w długotrwałym stresie i chorzy na depresję częściej cierpią na ataki migreny niż osoby, którym unika się unikać stresu i szybkiego tempa życia. Pozostawanie w ciągłym napięciu wpływa bardzo niekorzystnie na układ nerwowy, który reaguje po pewnym czasie większą zapadalnością na schorzenia na tle nerwowym. Podejrzewa się, że długotrwały stres powoduje nadwrażliwość neuronów centralnego układu nerwowego, ponieważ jest ona obserwowana u prawie wszystkich cierpiących na migrenę pacjentów. Nie bez znaczenia są też często pojawiające się stany lękowe, które zwykle nasilają migrenę lub wywołują jej nagłe ataki.

Czynniki endogenne

Są to czynniki działające we wnętrzu naszego organizmu, zaliczamy do nich zmiany hormonalne, przyjmowanie pokarmów, sen oraz zmęczenie. Obserwuje się wzrost częstości ataków migreny u osób, które śpią zbyt krótko, bądź też nadmiernie długo. Także przerwy pomiędzy posiłkami nie są bez znaczenia – migrena pojawia się częściej u osób u których przerwy pomiędzy posiłkami są długie, co am związek ze spadkiem poziomu cukru we krwi, sytuacja taka ma miejsce np. wówczas gdy dana osoba nie ma czasu na regularne posiłki w ciągu dnia lub może wynikać z przekonań religijnych jednostki, np. praktykowane w wielu religiach posty. Przemęczenie organizmu niekorzystnie odbija się na jego zdrowiu – u osób stale przemęczonych występuje większa częstotliwość ataków migreny w porównaniu

Czynniki hormonalne

Uważa się, że wahania hormonalne mają bezpośredni wpływ na występowanie migren u kobiet. Faktem naukowym, który potwierdzają tą teorię jest statystyczny wzrost odsetka kobiet w wieku dojrzewania lub późniejszym w grupie osób cierpiących na migrenę w danym przedziale wiekowym. Ma to związek ze wzrostem poziomu estrogenów w organizmie kobiety w okresie reprodukcyjnym oraz wahaniom miesięcznym ich poziomu w ramach cyklu menstruacyjnego. Migrena pojawia się w takim przypadku przed, w trakcie lub po miesiączce a także w czasie owulacji.

Ciąża

Kobiety ciężarne obarczone migreną mogą odczuwać jej nasilone ataki w trakcie pierwszego trymestru ciąży. U wielu kobiet w ciąży ataki migreny ustają zupełnie w czasie kolejnych trymestrów. Ustalono, że u 25% ciężarnych kobiet nie obserwuje się zmian w występowaniu ataków migreny.

Menopauza a migrena

W okresie menopauzy u dwóch trzecich kobiet migrena ustaje lub staje się mniej uciążliwa, tylko w bardzo niewielki odsetek kobiet po menopauzie cierpi na nasilone napady migreny.

Tabletki antykoncepcyjne i palenie a migrena

Zaobserwowano, że kobiety stale przyjmujące doustne leki antykoncepcyjne jednoskładnikowe częściej cierpią na migrenę. Jeśli dodatkowo palą one tytoń to występuje u nich duże ryzyko wystąpienia udaru migrenowego, co może prowadzić w skrajnych przypadkach nawet do częściowej nieodwracalnej ślepoty.

Czynniki wchłaniane

Do tej grupy czynników zalicza się przede wszystkim pokarmy i napoje, a także substancje chemiczne wchłaniane przez układ oddechowy i pokarmowy oraz leki i środki odurzające.

Do pokarmów, które uważane są za niekorzystne dla osób cierpiących na migrenę należą czekolada i jej pochodne, orzechy arachidowe, sery żółte dojrzewające, rośliny strączkowe, np. bób, groch, fasola, soja, nabiał, konserwy mięsne i rybne, owoce morza, nabiał, napoje alkoholowe, a w szczególności czerwone wino, owoce cytrusowe, smażone tłuste potrawy, herbata i kawa, ponieważ zawierają kofeinę oraz pszenica. U osób szczególnie wrażliwych na zawarte w nich substancje ataki migreny następują dość szybko po ich spożyciu. Dzieje się tak, ponieważ substancje mają właściwości kurczenia i rozkurczania naczyń, np. czerwone wino poddane przemianom metabolicznym rozszerza naczynia krwionośne na drodze wytworzenia neuroprzekaźnika w postaci tlenku azotu (NO).

Środkami chemicznymi działającymi niekorzystnie na osoby cierpiące na migrenę są azotan sodu, tartrazyna i kwas benzoesowy. Wiele osób twierdzi, że występują u nich ataki migreny poprzedzone ekspozycją na silne zapachy, np. perfumy, farby i lakiery, benzynę i inne paliwa ciekłe.

Uważa się, że stosowanie niektórych leków również wywołuje napady migreny. Do takich leków należą estrogeny (podawane np. w hormonalnej terapii zastępczej), ergotamina (w przypadku jej przedawkowania lub odstawienia), indometacyna, nifedypina, dipiramidol oraz rezerpina.

Czynniki środowiskowe

Do czynników środowiskowych zaliczamy zmiany pogody, natężenie światła, pozostawanie na dużych wysokościach oraz zmiany ciśnienia atmosferycznego. Pacjenci donoszą o atakach migreny spowodowanych zmianami pogody, zwłaszcza przy upałach i duchocie. Przebywanie na dużych wysokościach, jak to ma miejsce w górach, gdzie występuje inne ciśnienie, jak również zmiany ciśnienia przy pobycie pod wodą – nurkowaniu poprzedzają często migreny. Uważa się, że podobnie jak w przypadku stresu spowodowane jest to przeciążeniem neuronów centralnego układu nerwowego, co prowadzi do ich nadwrażliwości na bodźce.

Inne czynniki

W grupie pozostałych czynników znajduje się intensywny wysiłek fizyczny włączając aktywność seksualną, urazy głowy oraz arteriografię tętnic szyjnych. Urazy głowy mogą być przyczyną nie tylko migreny ale też przewlekłych bólów głowy występujących w ciągu dnia. Intensywny wysiłek fizyczny nie jest zalecany osobom cierpiącym na migrenę, ponieważ często wywołuje jej ataki. Nie oznacza to jednak, że osoby chore powinny rezygnować z wysiłku fizycznego lub że mają przeciwwskazania do ćwiczeń fizycznych.

Bibliografia:

1. Migraine and other headaches: your questions answered. Andrew J. Dowson
2. Migraine and Other Headaches, William B. Young,Stephen D. Silberstein
3. The headache handbook: diagnosis and treatment. Gary W. Jay
4. Migräne: Ursachen, Formen, Therapie, Matthias Keidel