Migrena - informacje, porady, aktualności

Migrena oczna

Migrena oczna, zwana inaczej migreną z aurą bądź migreną klasyczną jest jednym z jej najpowszechniej występujących typów. Z przeprowadzonych badań wynika, że cierpi na nią 5 do 8% całej populacji, zwłaszcza w krajach wysokorozwiniętych, przy czym stosunek płci męskiej do żeńskiej wynosi 1:2,5. Częstotliwość ataków choroby waha się od kilkakrotnego występowaniu w ciągu życia do nawet kilku napadów w ciągu tego samego tygodnia.

Pacjenci z tą dolegliwością mają najczęściej napady typowej aury wraz z bólami głowy w ciągu pierwszych 30lat życia, natomiast w okresie późniejszym obserwuje się często występowanie aury bez pojawienia się bólów. Z długoletnich badań na grupach pacjentów wynika, że u ponad 1/3 z nich ataki migreny ustawały na około 2 lata, u co dwóch na pięciu pacjentów, u których występowała tylko aura obejmująca wrażenia wzrokowe ataki migreny ustały całkowicie, natomiast u osób z aurą obejmującą oprócz wrażeń wzrokowych także zaburzenia czuciowe oraz zaburzenia mowy u 25%. Dwóch na pięciu leczonych chorych potwierdziło zmniejszenie się intensywności bólów migrenowych lub ich częstości.

Z badań naukowych wynika także, ze wiek, w którym ludzie zapadają na migrenę klasyczną zależny jest od uwarunkowań dziedzicznych – u osób, których bliscy krewni cierpieli na migrenę zaobserwowano pojawianie się jej ataków w wieku wcześniejszym, w porównaniu z osobami, w których rodzinach choroba ta nie występowała. Również wiek, w którym ataki migreny ocznej ustają jest wyższy u osób z obciążającym wywiadem rodzinnym.

Objawy

Klasycznymi objawami migreny ocznej jest występowanie aury, w której mamy do czynienia z zaburzeniami wzroku, czucia oraz mowy (afazja) po której następują dolegliwości bólowe. Ból, tak jak w każdej migrenie zlokalizowany jest po jednej stronie głowy i utrzymuje się przez długi czas – od kilku godzin do kilku dni. Bóle zanikają zupełnie w czasie przerwy pomiędzy atakami.

Bardzo charakterystyczną cechą występującym w przy pojawieniu się aury są omamy wzrokowe – zwykle w postaci zamglonej plamki, bądź miotającej figury zbliżonej kształtem do gwiazdy, która znajduje się w polu wzrokowym. Stopniowo figura ta rozrasta się, tworząc półokrągłe zygzakowate linie przypominające widziane na horyzoncie fortyfikacje. U wielu pacjentów pojawiają się mroczki wzrokowe, chociaż nie zawsze występują. Mroczki te mogą się przerodzić w niedowidzenie. Część pacjentów ma wrażenie widzenia falującego powietrza, tak jak to często ma miejsce w upalne dni na asfaltowych drogach, inni widzą błyski światła. U 2/3 pacjentów aura wizualna ma charakter jednostronny, Strona po której występuje może ulegać zmianie przy kolejnych atakach choroby. U ponad czterech piątych pacjentów obserwuje się rozwój aury przebiegający stopniowo, w czasie kilku minut. U 90% chorych aura utrzymuje się mniej niż godzinę. Aura poprzedzająca bóle głowy utrzymuje się zwykle dłużej-średnio 30 minut-niż aura występująca oddzielnie – średnio 18 minut.

Aura czuciowa charakteryzuje się występowaniem parestezji, czyli urojonych wrażeń czuciowych, takich jak uczucie ukłucia szpilką, mrowienie czy drętwienie. U przeważającej większości pacjentów uczucie to występuje w kończynie dolnej lub wokół ust. Rzadziej rejestruje się parestezję w kończynie dolnej lub tułowiu. Uczucie to zaczyna zwykle najpierw obejmować palce rąk a następnie rozchodzi się w górę kończyny, po czym dociera do twarzy, warg lub języka. Zaburzenia mowy w wyniku drętwienia języka są charakterystyczne dla aury czuciowej. Jeżeli drętwienie obejmuje kończynę górną i bark to pacjent może mieć problem z utrzymaniem chwytanych przedmiotów, lub może u niego wystąpić utrata poczucia pozycji ciała, co może być mylnie wzięte za zaburzenia kontroli motorycznej. U ponad 80 procent pacjentów aura czuciowa występuje po jednej stronie ciała.

Leczenie

Zanim przystąpi się do leczenia należy koniecznie postawić diagnozę, która określi podtyp choroby. Konieczna jest oczywiście wizyta u lekarza, który wykluczy inne przyczyny bólu głowy.

Ten typ migreny można leczyć zarówno farmakologicznie jak i stosując metody naturalne. Chorzy cierpiący na migrenę klasyczną używają zimnych lub rzadziej ciepłych okładów na czoło i kark. Również masaż lub ucisk miejsc takich jak czoło, potylica (tył głowy) oraz skronie przynosi ulgę, zwłaszcza przy pulsującym bólu. Pacjentom zaleca się także techniki relaksacyjne. W przypadku cięższych ataków pomaga przebywanie w cichych, zaciemnionych pomieszczeniach. U osób, które na stałe zrezygnowały z kawy pomaga czasem jej wypicie na początku ataku. Istotna jest rola diety, ponieważ można zmniejszyć częstotliwość występowania ataków przez właściwe żywienie.

Zaleca się także przerwanie przyjmowania jednoskładnikowych doustnych leków antykoncepcyjnych, ponieważ wahania hormonów płciowych u kobiet są jednym z czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia ataku.

Do leczenia migreny ocznej używa się często zwykłych środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, takich jak aspiryna. U pacjentów, którzy skarżą się na występujące w czasie ataku nudności podaje się leki zmniejszające to uczucie. Wszystkim pacjentom z migreną zaleca się wypoczynek i odpowiednie ilości snu, które pozwalają na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego (regeneruje się on głównie w czasie snu).

Do innych grup leków podawanych pacjentom należą leki obkurczające naczynia krwionośne, takim lekiem jest na przykład winian ergotaminy, który działa głównie w obrębie tętnic szyjnych. Ergotaminy nie stosuje się u osób z chorobami ogólnoustrojowymi (np. cukrzyca, sepsa), miejscowym zapaleniem, chorobami wątroby lub naczyń krwionośnych. U chorych z nadciśnieniem oraz wrzodami w obrębie żołądka i jelit należy stosować winian ergotaminy bardzo ostrożnie. Do rzadkich efektów ubocznych tego leku należą skurcze mięśni oraz niedokrwienie narządów i kończyn. - zwykle mają one miejsce, gdy stosuje się duże dawki przez długi czasu. Do powszechnie występujących skutków ubocznych ergotaminy należą objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunki, nudności, wymioty czy bóle brzucha.

W leczeniu migreny stosuje się także niesteroidowe leki przeciwbólowe – blokują one syntezę prostaglandyn typowych dla zapaleń. Do takich leków należy aspiryna i acetaminofen (paracetamol) – ponieważ przy silniejszych atakach chorzy nie odczuwają ulgi, wraz z wymienionymi lekami stosuje się barbiturany i kofeinę. Nie należy stosować aspiryny i acetaminofenu zbyt często i zbyt długo, aby nie przyzwyczajać do nich organizmu. Leków tych nie stosuje się u pacjentów z chorobą wrzodową oraz nadciśnieniem, jeżeli podaje się je osobom z chorobami nerek to należy stale kontrolować funkcjonowanie tych narządów – zwykle wykonuje się badanie moczu. Doustne podawanie wymienionych leków jest nieefektywne u pacjentów wymiotujących.

Pacjentom zwracającym treści pokarmowe podaje się leki w postaci zastrzyków. W leczeniu migreny stosuje się także leki uspokajające i przeciwwymiotne, aby zapewnić choremu wystarczającą ilość snu.

Stosowane są także kortykosteroidy, podawane chorym doustnie i w formie zastrzyków domięśniowych. Leki te nie działają szybko, lecz pozwalają przerwać ataki w ciągu 12 do 24 godzin, co jest korzystne dla osób, u których atak trwa kilka dni. Kortykosteroidy zwalczają zapalenia tworzące się wokół naczyń zewnątrzczaszkowych w przebiegu migreny. Do tej grupy leków należy między innymi dexametazon.

Skutki leczenia

Wyniki leczenia zależne są od indywidualnego stanu zdrowia pacjenta. W większości przypadków rokowanie jest dobre, w trakcie leczenia bóle migrenowe pojawiają się rzadziej, trwają krócej lub są mniej intensywne.

U niektórych pacjentów, w wyniku długotrwałego leczenia farmakologicznego mogą występować efekty uboczne, takie jak podrażnienia układu pokarmowego, zmniejszenie ogólnej odporności, uodpornienie się na działanie leków przeciwbólowych, czy nawet uzależnienia od leków narkotycznych stosowanych czasem długotrwale w celu uspokojenia pacjenta bądź ułatwienia mu zasypiania.

U przeważającej większości pacjentów ataki migreny ustają wraz z wiekiem, lub pojawiają się sporadycznie. Najlepsze efekty odnosi się przy połączeniu terapii farmakologicznych z technikami relaksacyjnymi oraz zmiana trybu życia i odżywiania. Osoby posiadające bliskich krewnych z migreną zapadają na nią wprawdzie w latach wcześniejszych niż pozostali i pozostają dłużej nią nękani, jednak są bardziej zorientowani co do stosowania diety i tradycyjnych sposobów radzenia sobie z ta przypadłością.