Migrena - informacje, porady, aktualności

Migreny, bóle głowy i hormony

Szacuje się, że spośród wszystkich osób cierpiących na migrenowe bóle głowy 70% stanowią kobiety. U około 60–70% z nich migreny związane są z miesiączką – określa się je wtedy mianem migren menstruacyjnych.

Jaki związek mają hormony z bólami głowy?

U kobiet bóle głowy (szczególnie migrenowe) łączą się z wahaniami poziomu żeńskiego hormonu płciowego estrogenu, jakie zachodzą w czasie cyklu miesiączkowego. Poziom estrogenu spada bezpośrednio przed rozpoczęciem miesiączki.

Migreny menstruacyjne typowo pojawiają się w momencie, kiedy stężenie żeńskich hormonów płciowych estrogenu i progesteronu osiąga najniższy poziom lub wkrótce potem. Napady migreny zwykle ustępują w czasie ciąży. W jednym z badań wykazano, że 64% kobiet, które łączyły swoje bóle głowy z miesiączką, nie odczuwało ich w czasie ciąży. Część kobiet zgłaszała początkowe nasilenie migren w pierwszym trymestrze, które jednak zupełnie znikały po trzecim miesiącu ciąży.

Z czego wynikają hormonalne migreny u kobiet?

Sądzi się, że zarówno doustna antykoncepcja, jak i hormonalna terapia zastępcza przyjmowana w czasie menopauzy u niektórych kobiet mogą wywoływać bóle głowy. Juz w 1966 roku zauważono, że napady migrenowe mogą być silniejsze u kobiet stosujących doustną antykoncepcję, szczególnie w przypadku przyjmowania środków o wysokiej zawartości estrogenu.

Częstość występowania działań niepożądanych, w tym bólu głowy, była niższa u kobiet, które przyjmowały doustną antykoncepcję zawierającą niższą dawkę estrogenu, i bliska zeru u kobiet, które stosowały doustną antykoncepcję zawierającą progesteron.

Jak można leczyć migreny menstruacyjne?

W leczeniu migren menstruacyjnych zwykle najpierw sięga się po niesteroidowe leki przecizapalne (NLPZ).

NLPZ najczęściej stosowane w leczeniu migren menstruacyjnych to:

• ketoprofen,
• ibuprofen,
• fenoprofen,
• naproksen,
• nabumeton.

Przyjmowanie NLPZ powinno się rozpocząć 2–3 dni przed początkiem miesiączki i zakończyć razem z końcem miesiączki. Leczenie trwa krótko, więc ryzyko podrażnienia układu pokarmowego jest niewielkie.

W przypadku kobiet, które odczuwają bardzo silne migreny menstruacyjne lub które wolałyby nie przerywać stosowania doustnej antykoncepcji, lekarze zalecają przyjmowanie NLPZ począwszy od 19 dnia cyklu aż do 2 dnia następnego cyklu.

Pozostałe leki, które można stosować w leczeniu migren menstruacyjnych wydawane są wyłącznie na receptę. Są to m. in.:

• leki zawierające niewielkie dawki ergotaminy;
• beta-blokery, np. propranolol;
• leki przeciwpadaczkowe, np. walproininan sodu;
• blokery kanału wapniowego, np. werapamil.

Przyjmowanie tych leków także należy rozpocząć 2–3 dni przed początkiem miesiączki i kontynuować aż do jej zakończenia.

Ponieważ z miesiączką często wiąże się zatrzymywanie płynów w organizmie, w leczeniu migren menstruacyjnych stosuje się także leki moczopędne. Niektórzy lekarze zalecają ograniczenie spożycia soli bezpośrednio przed miesiączką.

Leuprorelina, która wpływa na wydzielanie hormonów, jest stosowana wyłącznie wtedy, gdy wypróbowano już wszystkie inne metody leczenia i okazały się one nieskuteczne.

Jak leczyć migreny związane z menopauzą?

Kobiety, które muszą stosować preparaty estrogenowe w okresie pomenopauzalnym, powinny przyjmować jak najniższe dawki, przy czym leczenia nie należy przerywać. Lek należy przyjmować codziennie, nie robiąc 7-dniowych przerw. Utrzymanie stałego poziomu estrogenu może zapobiec bólom głowy. Plaster estrogenowy może także skutecznie ustabilizować poziom estrogenu.

Jak leczyć migreny w okresie ciąży?

W okresie ciąży nie zaleca się stosowania żadnych leków przeciwmigrenowych. Środki stosowane w leczeniu migren mogą wywierać niepożądane działanie na macicę, a także przeniknąć przez barierę łożyskową i mieć szkodliwy wpływ na sam płód, nie należy więc ich stosować w czasie ciąży.

Dopuszcza się przyjmowanie łagodnych środków przeciwbólowych, np. paracetamolu. Bardzo ważne jest, by ciężarne kobiety cierpiące z powodu migrenowych bólów głowy porozmawiały z położnikiem lub neurologiem na temat bezpieczeństwa przyjmowania środków farmakologicznych w czasie ciąży zanim sięgną po jakiekolwiek leki.

JR