Migrena - informacje, porady, aktualności

Akupunktura w profilaktyce migreny

Akupunktura jest często stosowana w profilaktyce migreny, ale jej skuteczność pozostaje kontrowersyjna. Niniejszy przegląd (wraz z towarzyszącym mu przeglądem pt. "Akupunktura na bóle głowy typu napięciowego") stanowi uaktualnioną wersję przeglądu Coachrane'a, w oryginale opublikowanego w Numerze 1, 2001 The Coachrane Library.

Cele badania

Zbadać, czy akupunktura jest

• a) bardziej skuteczna niż brak leczenia profilaktycznego/ wyłącznie rutynowe działania;
• b) bardziej skuteczna niż akupunktura "sham" (pozorowana, placebo); oraz
• c) równie skuteczna jak inne interwencje w zmniejszaniu częstotliwości bólów głowy u pacjentów z migreną.

Strategia poszukiwań

Do stycznia 2008r. zostały przeszukane: "Rejestr prób klinicznych leczenia bólu, opieki paliatywnej i leczenia wspomagającego Cochrane" z bazy CENTRAL, MEDLINE, EMBASE oraz "Rejestr prób klinicznych z zakresu medycyny komplementarnej Coachrane".

Kryteria wyboru

Do badania zostały włączone próby losowe z okresem obserwacji porandomizacyjnej przynajmniej 8 tygodni, które porównywały efekty kliniczne akupunktury z interwencjami kontrolnymi (brak leczenia profilaktycznego lub tylko działania rutynowe), akupunkturą pozorowaną lub inną interwencją u pacjentów z migreną.

Zbieranie i analiza danych

Dwóch recenzentów sprawdzało spełnienie warunków badania, informacje uzyskane od pacjentów, interwencje, metody i wyniki oraz oceniało ryzyko stronniczości i jakość leczenia akupunkturą. Uzyskane wyniki obejmowały reakcje na leczenie (wyniki najbardziej nas interesujące), ataki migreny, dni występowania migreny, dni występowania bólów głowy i użycie środków przeciwbólowych. Obliczono szacunkową łączną wielkość czynników przy pomocy modelu z czynnikami losowymi.

Podstawowe wyniki

Kryteria objęcia badaniem spełniły dwadzieścia dwie próby kliniczne z 4419 uczestnikami (średnia 201, mediana 42, zakres 27 do 1715). Sześć prób klinicznych (w tym dwie duże z 401 i 1715 pacjentami) porównywało akupunkturę do sytuacji braku leczenia profilaktycznego lub tylko działań rutynowych.

Po 3 do 4 miesiącach pacjenci poddawani akupunkturze wykazywali wyższy odsetek reakcji na leczenie i mniej bólów głowy. Jedyne badanie z długoterminowym okresem obserwacji nie wykazało, aby jego efekty zanikały w czasie do 9 miesięcy po zakończeniu leczenia. Czternaście prób klinicznych porównywało "prawdziwą" interwencję akupunkturą z różnorodnymi interwencjami pozorowanymi.

Łączna analiza nie wykazała statystycznie znaczącej przewagi prawdziwej akupunktury dla jakichkolwiek wyników w jakichkolwiek przedziałach czasowych, ale wyniki poszczególnych prób klinicznych różniły się znacząco. Cztery próby kliniczne porównywały akupunkturę do leczenia dowiedzionymi lekami profilaktycznymi.

Ogólnie w tych próbach klinicznych akupunktura była powiązana z nieco lepszymi wynikami i mniejszą ilością skutków ubocznych niż przyjmowanie leków profilaktycznych. Dwóch małych prób porównujących akupunkturę z relaksem (wyłącznym lub w połączeniu z masażem) nie można interpretować w sposób wiarygodny.

Wnioski autorów

W poprzedniej wersji tego przeglądu dowody na poparcie tezy, że akupunktura nadaje się do profilaktyki migreny były uważane za obiecujące, ale nie wystarczające. Obecnie, po dodaniu kolejnych 12 prób klinicznych, uzyskano dowody, że akupunktura daje dodatkowe korzyści tylko przy leczeniu ostrych ataków migrenowych lub przy działaniach rutynowych. Nie ma dowodu na większą skuteczność "prawdziwej" akupunktury nad interwencjami pozorowanymi, chociaż ten fakt trudno zinterpretować, jako że dokładna lokalizacja punktu nakłucia może mieć ograniczone znaczenie.

Dostępne badania sugerują, że akupunktura jest przynajmniej równie efektywna lub nawet bardziej efektywna niż stosowanie leków profilaktycznych, a ma przy tym mniej skutków niepożądanych. Akupunkturę należy rozważać jako opcję leczenia dla pacjentów, którzy chcą poddać się takiemu leczeniu.

JR